Om te beginnen: dank voor alle duidelijke info op jullie site. In één woord geweldig. Nou heb ik toch nog een vraag: Wij willen graag een waterontharder in de meterkast plaatsen. Daar hebben we helaas geen afvoer op het riool aanwezig. En die aanleggen zal niet makkelijk zijn. En ik begrijp dat elke waterontharder een afvoer heeft die op het riool moet aangesloten. Stel nou dat ik een gat boor in de vloer van de meterkast, en het water van de ontharder in de kruipruimte onder het huis laat lopen. Wat gebeurt er dan? Ter info: we hebben dus wel een kruipruimte, maar die is niet toegankelijk via een luik.

Dank voor je complimenten en fijn te horen dat ons werk zo gewaardeerd wordt. Voor bijna iedere situatie is wel een oplossing, soms zelfs meerdere. In de beantwoording hieronder geven we je een paar ideeën, hopelijk hebben we je daar mee kunnen helpen. Overigens, het spoelwater weg laten lopen in de kruipruimte lijkt ons onverstandig, we vermoeden zelfs dat dit niet toegestaan is vanwege bodemverontreiniging.

Waar draait het bij deze bezoekersvraag eigenlijk om?

De traditionele waterontharder (die met een ionenwisselaar werkt) moet (ongeveer) eens in de week geregenereerd worden waarbij de verzamelde kalk afgevoerd wordt op het riool. De vraagsteller wil de waterontharder in de meterkast laten installeren maar heeft daar geen rioolaansluiting beschikbaar.

Normaal gesproken is het aansluiten van de waterontkalker op het riool een werkje van niets voor de installateur, dat doen ze dagelijks en dat zit bij de prijs van de installatie inbegrepen. Maar je moet wel toegang hebben tot de rioleringsbuis. Die hangt meestal aan de vloer van de begane grond en is bereikbaar via de kruipruimte.

In dit geval is er geen kruipluik aanwezig, toegang tot de kruipruimte is dan alleen mogelijk door buiten een flink gat te graven tot onder de fundering. Dat graafwerk zal hoge kosten met zich meebrengen en daarom zoekt de vraagsteller naar andere opties.

Spoelwater van waterontharder niet lozen in de kruipruimte

Vooropgesteld, we zijn geen juristen en pretenderen niet uitgebreide kennis over het onderwerp "bodemverontreiniging" te hebben. Ons gezonde verstand zegt echter: niet doen en het mag waarschijnlijk niet.

In het staatsblad van 15 november 2007 waar het onderwerp bescherming grondwater behandeld wordt staat bij artikel 3 punt 1:

Lozen op of in de bodem vanuit een particulier huishouden is verboden, indien daarbij stoffen zonder doorsijpeling door bodem of ondergrond in het grondwater geraken.

Dat lijkt onze gedachte te bevestigen: niet al te schadelijke afval-vloeistoffen die ontstaan in een particuliere omgeving moeten geloosd worden op het riool, lozen op de bodem is niet toegestaan omdat die vloeistoffen uiteindelijk het bodemwater kunnen bereiken.

In het afvalwater, wat vrijkomt bij een waterontharder tijdens het regenereren, zijn calciumchloride en magnesiumchloride opgelost. Hoe die ontstaan wordt in dit artikel uitgelegd.

Hoewel calcium- en magnesiumchloride op zich geen gevaarlijke stoffen zijn mag je deze niet zomaar in je kruipruimte lozen. Een klein beetje van deze stoffen is natuurlijk niet erg, maar een waterontharder wordt meestal tientallen jaren gebruikt en dan gaan er honderden kilo's van deze chlorides de grond in.

Ook de corroderende werking van deze chlorides, denk maar aan wat pekel doet met auto's, kan mogelijk een slechte invloed hebben op het metaal in de fundering. We vermoeden dat bewuste dumping van deze stoffen als een milieu delict wordt gezien. Daarnaast kan bij overdracht van het huis, de grond na een test wel eens het predicaat "vervuilde grond" kunnen krijgen en moet dit eerst gesaneerd worden.

Mogelijke oplossingen voor een waterontharder zonder rioolaansluiting

Het laten weglopen van spoelwater lijkt ons dus geen goed idee. Gelukkig zijn er nog voldoende alternatieven beschikbaar. Die hebben we hieronder uitgewerkt.

• Denk "omhoog".
• Kies een andere locatie voor de waterontharder.
• Kies een waterontharder die geen riool afvoer nodig heeft.
• Vang het afvalwater op en pomp het weg.
• Maak buiten het huis een aansluiting op het riool.
• Mogelijk illegaal - loos het spoelwater op de hemelwaterafvoer

Denk "omhoog"

Het afvalwater uit de waterontharder staat onder druk. Dat is prettig want dan kan het water dus ook "omhoog stromen". Denk vanuit de plaats waar je de waterontharder wilt hebben omhoog, naar de volgende verdieping, en ga na of daar wellicht een rioolaansluiting zit. Desnoods ga je vanuit de meterkast eerst naar het plafond, daar steek je eventueel het halletje over om vervolgens daar omhoog te gaan of wellicht zit er tegenover de meterkast een standleiding van het riool. Het afvoerslangetje kan je "tegen het plafond" aanbrengen en netjes wegwerken door een klein kokertje te gebruiken zoals deze bijvoorbeeld gebruikt wordt voor het wegwerken van elektriciteitskabels (kabelgootje).

Hoeveel druk op jouw afvoerleiding staat is afhankelijk van de plaatselijke waterdruk en de bouw van de waterontharder. Vraag daarom aan je leverancier, voor de waterontharder die je op het oog hebt, hoeveel meter het spoelwater opgevoerd kan worden. Als dit een optie lijkt bespreek dit dan "ter plaatse" met de leverancier en laat in de offerte vastleggen dat de afvoerleiding op deze wijze wordt aangebracht.

Naast de afvoerleiding is er ook nog een tweede leiding die op het riool aangesloten moet worden. Dat is de leiding die aangesloten is op het "overloopje". Deze leiding staat niet onder druk en daarom moet deze leiding altijd onder afschot aangebracht worden.

Omdat de kans zeer gering is dat deze leiding ooit (zout) water zal lozen lijkt het ons verdedigbaar om in jullie situatie deze wel uit te laten monden in de kruipruimte.

Kies een andere locatie voor de waterontharder

Wanneer je op de plaats waar je de waterontharder wil installeren geen rioolaansluiting hebt en deze ook niet tegen een acceptabele prijs aan te brengen is, ga dan na of soms een andere locatie in het huis te bedenken is waar de waterontkalker kan staan waarbij "in de omgeving" wel een rioolaansluiting aanwezig is. De locatie van een wasbak, gootsteen, vaatwasser, wasmachine, (zonne)boiler of cv-ketel helpt je hierbij omdat deze altijd op het riool aangesloten worden.

Hoewel het niet onze eerste voorkeur zou hebben, maar je zou de waterontharder op zolder kunnen plaatsen in de buurt van de wasmachine of cv-ketel. Je zal denken, maar op zolder komt toch niet het water "naar binnen", dus hoe moet dat dan?

Hoewel het eenvoudigst is om een waterontharder dicht in de buurt te plaatsen van de waterput of meterkast, kan je ook een andere plaats uit kiezen. De installateurs kunnen de binnenkomende waterleiding vrij eenvoudig omleiden naar een andere plaats in het huis, bijvoorbeeld naar zolder, en het behandelde zachte water gaat via dezelfde weg via een tweede leiding weer terug naar de meterkast waardoor het ontharde water verdeeld wordt in het huis.

De zolder is vanwege twee redenen niet onze eerste keus. Ten eerste verlies je druk (omdat je omhoog gaat met de leiding) en ten tweede dat de zolder een warme plaats is waarbij de kans op bacteriegroei in de waterontharder groter is dan op een koele plaats.

Probeer buiten je gebruikelijke kaders te denken, een waterontharder hoeft echt niet in of naast de meterkast of waterput te staan. Denk aan de bijkeuken, garage (als het daar maar niet onder het vriespunt komt), een voorraadkast waar onderin ruimte wordt gemaakt, de kast in de vestibule, wellicht kan hij op de eerste verdieping geplaatst worden en kan de afvoerleiding door de vloer naar beneden geleid worden naar toilet of keuken.

De enige voorwaarde is dat de afvoerslangen "naar beneden moet lopen". Strikt genomen is dit niet noodzakelijk voor het spoelwater maar wel voor de leiding die aangesloten zit op de "overstroom" aansluiting. Lees details in de bezoekersvraag "kan een waterontharder onder rioolniveau geplaatst worden"?

Kies een waterontharder die geen riool afvoer nodig heeft

Een "out of de box oplossing" is een waterontharder te overwegen die helemaal geen rioolaansluiting nodig heeft.

We denken dan aan twee type ontharders: het ene type brengt kooldioxide in het water en zo (een groot deel) van de kalk en magnesium omzetten in beter oplosbare stoffen. Deze techniek wordt toegepast door Solucalc.

Een andere techniek berust op het toevoegen van (een heel klein beetje) silicopolyfosfaat aan het water waardoor de kalk niet uit het water verdwijnt maar zijn vervelende eigenschappen grotendeels verliest. Een bekend voorbeeld hiervan is NoCalc maar als je zoekt op silicopolyfosfaat vindt je ook andere leveranciers.

Voor de volledigheid noemen we ook NuvoH2O die iets vergelijkbaars lijkt te doen als Solucalc. Maar we zijn nog steeds terughoudend omdat de fabrikant geen helder beeld schept over de werking van het product en op het internet de helft van de eigenaren aangeeft dat het niet werkt.

Vang het afvalwater op en pomp het weg

Je kan overwegen om de afvoerslangen van de waterontharder uit te laten monden in een speciaal daarvoor te installeren vat. In dat vat laat je dompelpomp installeren die het water flink omhoog kan pompen naar een plaats waar wel een rioleringsaansluiting zit. Let er wel op dat het een vuilwaterpomp moet zijn die bestand is tegen de zouten die opgelost zitten in het afval spoelwater.

De meeste dompelpompen hebben een veel te grote capaciteit voor dit klusje. Je kan eens kijken bij de airco branche omdat daar vaak van dompelpompjes gebruik wordt gemaakt. Daarbij wordt eerst het condenswater verzameld in een klein reservoir en af en toe weggepompt. Of die kleine pompjes ook bestand zijn tegen de opgeloste zouten zal je moeten onderzoeken.

Niet alleen bij airco's maar ook in de cv-branche worden pompen gebruikt om (zeer zuur) condenswater weg te pompen, zoek op het internet op condenswaterpomp cv-ketel. Ook kan je eens kijken in de maritieme branche waar ze bilgepompen gebruiken om (vuil) water uit een boot te pompen. Sommige worden expliciet gespecificeerd voor het verpompen van zout water.

Mocht je voor deze oplossing kiezen zorg dan dat het vat waarin de pomp staat altijd voorzien is van een overloop, die kan dan wel uitmonden op de kruipruimte. Beter zout water daar, dan in je meterkast mocht de pomp defect raken.

Maak buiten het huis een aansluiting op het riool

Het huis heeft een rioleringsaansluiting en net buiten de fundering kan je die wel bereiken. Het is inderdaad even graven maar het is een mogelijkheid. Vanuit de meterkast zal je een gat naar buiten moeten laten boren en een pvc buis (wij denken aan formaat 40 mm) op afschot moeten laten aanbrengen die op de rioleringsbuis is aangesloten (denk aan mogelijke bevriezing). Zie er op toe dat binnenshuis de afvoerleiding met een sifon én luchtscheiding aangesloten is op het riool.

Mogelijk illegaal - loos het spoelwater op de hemelwaterafvoer

Je kan overwegen, maar je moeten onderzoeken of dit toegestaan is, om vergelijkbaar met de oplossing hiervoor, een aansluiting te maken op de hemelwaterafvoer. Een handige plek is dan mogelijk de "bezinkput" waarop de hemelwaterafvoeren aangesloten zijn.

Realiseer dat in Nederland twee riolering stelsels bestaan die gebruikt worden voor afvoer van hemelwater: het gemengde en gescheiden rioolstelsel. Bij het gescheiden rioolstelsel wordt het hemelwater in aparte buizen getransporteerd. Wanneer in jouw wijk sprake is van een gescheiden rioolstelsel is het lozen van het spoelwater daarop zeker niet toegestaan.