Hoe kan je het volume bepalen van de ionenwisselaar van een waterontharder?

ionenwisselaar wateronthardersionenwisselaar (model Boshuis Duo lux plus 200)

Bij een waterontharder staat één onderdeel centraal en dat is de ionenwisselaar ook wel onthardingscilinder genoemd. In deze ionenwisselaar wordt het harde water ontdaan van kalk en magnesium. Na een bepaalde hoeveelheid water te hebben onthard is de ionenwisselaar verzadigd met kalk en magnesium en voordat hij nog meer water kan ontharden moet eerst dat kalk en magnesium uit de onthardingscilinder worden afgevoerd. Dat gebeurt tijdens het regenereren.

In dit artikel wille we je helpen het volume van de ionenwisselaar te bepalen, en dat is een maat voor de hoeveelheid kalk die de waterverzachter kan opnemen na het regenereren. Hierbij streven wij er naar dat pas na zes dagen opnieuw regenereren noodzakelijk is. Een kortere periode is niet wenselijk omdat dit extra veel onthardingszout en spoelwater kost.

Heb je een hekel aan rekenen? Dan biedt de kieswijzer waterontharders een oplossing. Die rekent alles voor je uit, wel zo makkelijk!

Hardheid en waterverbruik bepalende factoren

In het overzicht hieronder tref je de hardheid van het water, uitgedrukt in dH en het waterverbruik aan. Het waterverbruik is feitelijk gekoppeld aan het aantal bewoners en is een zeer bepalende factor voor het dimensioneren van de inhoud van de ionenwisselaar.

Vuistregel bepalen volume ionenwisselaar

Bij deze vuistregel is uitgegaan van een gemiddeld waterverbruik in Nederland van zo'n 45 m3 per persoon per jaar, dat is 123 liter per dag. Daarnaast streven we naar zes dagen tussen twee regeneratie momenten. Om dat aantal dagen te bereiken moet de ionenwisselaar een bepaalde inhoud bezitten. Dat zie je in de tabel hieronder uitgedrukt in het aantal liters (inhoud van ionenwisselaar). Deze waarde zal je in de praktijk moeten afronden.

hardheid1 bewoner2 bewoners3 bewoners4 bewoners5 bewoners6 bewoners
6 dH (10,7 fH)1,6 liter3,2 liter4,8 liter6,3 liter7,9 liter9,5 liter
7 dH (12,5 fH)1,8 liter3,7 liter5,5 liter7,4 liter9,2 liter11,1 liter
8 dH (14,3 fH)2,1 liter4,2 liter6,3 liter8,5 liter10,6 liter12,7 liter
9 dH (16,1 fH)2,4 liter4,8 liter7,1 liter9,5 liter11,9 liter14,3 liter
10 dH (17,9 fH)2,7 liter5,3 liter7,9 liter10,6 liter13,2 liter15,9 liter
11 dH (19,7 fH)2,9 liter5,8 liter8,7 liter11,6 liter14,5 liter17,4 liter
12 dH (21,5 fH)3,2 liter6,3 liter9,5 liter12,7 liter15,9 liter19 liter
13 dH (23,3 fH)3,4 liter6,9 liter10,3 liter13,7 liter17,1 liter20,6 liter
14 dH (25 fH)3,7 liter7,4 liter11,1 liter14,8 liter18,5 liter22,2 liter
15 dH (26,9 fH)4 liter7,9 liter11,9 liter15,9 liter19,8 liter23,7 liter
16 dH (28,6 fH)4,2 liter8,5 liter12,7 liter16,9 liter21,1 liter25,4 liter
inhoud ionenwisselaar waterontharder in relatie tot de hardheid van het water en aantal bewoners

In bovenstaande tabel gaan we uit van een rendement van de ionenwisselaar van 2800 Duitse hardheden-liters (voor België: 5000 Franse hardheden-liters). Daarmee bedoelen we dat een willekeurige ionenwisselaar, per liter inhoud, 2800 liter water met 1 dH kan verlagen, of 1400 liter kan verlagen met 2 dH of bijvoorbeeld 280 liter water kan verlagen met 10 dH. Ionenwisselaars van waterontharders laten kleine verschillen zien in dit rendement maar deze 2800 Duitse hardheid-liters is een zeer bruikbare vuistregel.

Welke factoren spelen een rol?

Voor iedere ionenwisselaar staat vast hoeveel kalk hij kan opnemen, dat is direct gekoppeld aan de inhoud van de cilinder. Als we dit nauwkeuriger beschrijven is het niet het volume van de cilinder maar het volume van de kunsthars korrels die in onthardingscilinder zitten. Want het zijn deze kunsthars korrels die de kalk en magnesium uit het water kunnen halen. Daarnaast mag de cilinder niet helemaal worden gevuld met dit kunsthars maar moet, mede vanwege de tegenspoeling (een onderdeel van de regeneratiecyclus) altijd een flinke ruimte boven het kunsthars bed blijven. Als indicatie kan je 80% aanhouden.

Om het heel eenvoudig te schrijven, een ionenwisselaar van tien liter zal twee keer zoveel water kunnen ontharden tussen twee regeneratiecycli, dan een versie van maar vijf liter. Volume speelt dus een zeer belangrijke rol.

De snelheid waarmee de ionenwisselaar verzadigd raakt met kalk en magnesium is van vier factoren afhankelijk.

  • de hardheid van het leidingwater wat wordt onthard
  • de hoeveelheid water wat gemiddeld wordt verbruikt
  • het aantal personen
  • de resthardheid instelling

Bij een waterontharder die zeer hard water moet ontharden van bijvoorbeeld 16 dH zal de ionenwisselaar twee keer zo snel zijn verzadigd dan bij niet zo hard water van maar 8 dH. De hardheid van jouw leidingwater speelt dus een grote rol in de bepaling van de inhoud van de ionenwisselaar.

Hoewel er dagelijkse fluctuaties zijn, vooral als we de wasmachine gebruiken, is ons waterverbruik redelijk stabiel. Eén persoon verbruikt ongeveer 45 m3 per jaar, dat is 123 liter per dag. Die 123 liter water is dus een belangrijk gegeven voor het berekenen van de inhoud van de ionenwisselaar.

Natuurlijk moet je dit waterverbruik vermenigvuldigen met het aantal personen in de woning. Met vier mensen verbruik je natuurlijk vier keer zoveel water dan in je eentje en dat heeft natuurlijk een grote invloed op de bepaling van de grootte van de onthardingscilinder. Tip: kijk eens op je jaarafrekening van de waterleidingmaatschappij, daar zie je hoeveel water je het afgelopen jaar hebt verbruikt.

Als laatste speelt de resthardheid instelling een rol. Veel waterontharders zullen het water totaal ontharden, dus alle kalk en magnesium verwijderen. Maar bij de meeste waterontharders kan je de resthardheid instellen. Door aan een knopje te draaien kan je de hardheid instellen van het water wat uit de waterontharder komt.

Het is niet ongebruikelijk deze op een waarde van 3 a 4 dH te zetten. Stel dat je water 8 dH is en je deze totaal onthard moet de waterontharder 8 dH "uit het water halen". Kies je voor een resthardheid van 4 dH dan hoeft de waterontharder maar 4 dH te verwijderen. Dat scheelt dus 50% en zal (in dat specifieke geval) twee keer zoveel water worden onthard voordat de waterontharder moet regenereren. De resthardheid instelling speelt dus ook een rol van betekenis bij de keuze van het volume van de ionenwisselaar.

Heeft je leidingwater een hardheid van 14 dH maar wil je de resthardheid instellen op 4 dH dan hoeft je waterontharder maar 10 dH "uit het water te halen". Je kan in de tabel hierboven kijken bij de regel 10 dH.

Calculatie in Duitse hardheden

Wil je exact de inhoud van de ionenwisselaar uitrekenen dan doe je dit als volgt: verbruik water per jaar (van alle bewoners samen) in liters / 365 x aantal dagen tussen twee regeneraties (6 dagen is normaal) x (hardheid leidingwater in dH - resthardheid instelling in dH) / 2800* = capaciteit ionenwisselaar in liters.

Een voorbeeld: een gezin van 4 personen verbruikt 180 m3 water per jaar, dat is dus 180.000 liter. Het leidingwater wat men wil ontharden is 14 dH en men wil dat de resthardheid van het ontharde water 4 dH is. De calculatie wordt dan: 180.000 / 365 x 6 x (14 dH - 4 dH) / 2800 = 180.000 / 365 x 6 x 10 / 2800 = 29589 / 2800 = 10,56 liter inhoud van de ionenwisselaar. In de praktijk kies je dan voor een waterontharder met een ionenwisselaar van 10 of 11 liter maar iets meer is alleen maar prettig.
*Dit is de capaciteit in Duitse hardheid-liters van één liter ionenwisselaar


Offerte service

Wilt u een aantal op maat gesneden aanbiedingen ontvangen van waterontharders? Klik dan hier.


Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie

home­