bezoekersvraag

Ik kom wel eens de term "spoelen" tegen bij waterontharders. Wat houdt dit spoelen in, waarvoor is dat nodig en wat gebeurt er dan?

Het woord spoelen bij waterontharders is een synoniem van het technische woord regenereren. Een waterontharder verzameld in zijn onthardingscilinder (technisch synoniem: ionenwisselaar) het kalk en magnesium die hij uit het harde water heeft gehaald. Wanneer de ionenwisselaar verzadigd is ("vol zit") met dit kalk, besluit de besturing van de waterontharder om dit kalk te verwijderen en dat wordt spoelen genoemd.

Dit spoelen gebeurt geheel automatisch, je hebt er geen omkijken naar. Spoelen zorgt er dus voor dat het apparaat jaar in jaar uit kalk kan verwijderen en het "filter" nooit verstopt raakt. Het enige wat je moet doen is om de paar maanden regeneratiezout toevoegen wat gebruikt wordt tijdens dit spoelen.

Onthardingszout

Tijdens het spoelen wordt water waarin onthardingszout is opgelost door de onthardingscilinder gespoeld en komt samen met het kalk en magnesium in het riool. Daarom heeft een waterontharder altijd een rioolaansluiting nodig.

Het zoute water, benodigd voor het spoelen, krijgt de waterontharder doordat hij water in de zoutbak heeft laten lopen die hij een tijdje daarna, als een bepaalde hoeveelheid zout is opgelost, weer opzuigt.

Een waterontharder spoelt de ionenwisselaar om de paar dagen door. Hoeveel dagen dit is wordt bepaald door de hardheid van het leidingwater, hoeveel onthard water er wordt gebruikt, het volume van de ionenwisselaar en de resthardheid instelling.

Hoe vaak spoelt een waterontharder?

Een waterontharder gaat spoelen als de ionenwisselaar verzadigd is met kalk en magnesium. Dat moment heeft natuurlijk een relatie met de hoeveelheid water wat hij onthard heeft. Hoe meer water je per dag gebruikt hoe eerder de ionenwisselaar vol zit met kalk en het tijd is voor het spoelen. Natuurlijk speelt de hoeveelheid kalk en magnesium wat in je leidingwater zit, de hardheid van het water, een belangrijke factor op de spoelfrequentie. Hoe harder het water, hoe vaker hij zal moeten gaan spoelen. Daarnaast speelt ook de resthardheid instelling een factor.

Optimaal aantal dagen tussen spoelen

Het optimum van het aantal dagen tussen twee spoelbeurten wordt bepaald door verschillende factoren. Als eerst is dit de verspilling van onthardingszout en spoelwater tijdens iedere spoelbeurt. Ten tweede het tegengaan van bacteriegroei in de ionenwisselaar. Daarnaast bestaat het aspect kanaalvorming (channeling) waardoor de kans bestaat dat het water minder goed wordt onthard naarmate de tijd toeneemt na de spoelbeurt.

Voor het aspect verspilling wil je liefst zo veel mogelijk dagen tussen twee spoelbeurten waardoor de verspilling zo laag mogelijk is. Voor het aspect bacteriegroei wil je daarentegen frequent de waterontharder laten spoelen. Op de achtergrond speelt ook de factor kosten een rol. De kosten (en afmetingen) van de waterontharder zullen stijgen naarmate het aantal dagen tussen twee spoelbeurten groter wordt. Wij hebben een voorkeur om ongeveer om de zes dagen de ontharder te laten spoelen. In het artikel waarom streven naar een optimale regeneratie intervaltijd beschrijven we hoe we tot deze intervaltijd zijn gekomen.

Reserve capaciteit

Een waterontharder fabrikant die je een waterontharder levert wil natuurlijk dat je altijd beschikt over zacht water. Hij weet op basis van de hardheid van het water, de grootte van de ionenwisselaar, het volume van het al ontharde water en de resthardheid instelling een goede inschatting te maken wanneer het weer tijd is voor een spoelbeurt. Probleem is echter dat als dit punt bereikt is de bewoners het niet leuk vinden dat hij gaat spoelen want tijdens het spoelen, wat tussen de 20 a 60 minuten duurt (afhankelijk van het fabrikant/model) wordt het water niet onthard en krijg je alsnog hard water uit de kraan.

Voor dat ongemak is een oplossing verzonnen, wanneer het moment aanbreekt dat de waterontharder zou moeten gaan spoelen besluit hij dit op te schorten tot "een moment dat je er geen last van hebt". Meestal is dit om twee uur in de nacht. Om die periode tot het spoelmoment te overbruggen en tóch zacht water te kunnen leveren heeft de besturingseenheid van de waterontharder rekening gehouden met een (instelbare) reserve capaciteit.

Die reserve capaciteit wordt ingesteld door de installateur en wordt berekend door het aantal bewoners te vermenigvuldigen met het gemiddeld waterverbruik per dag. Dit wordt meestal ruim berekend om te voorkomen dat je ooit hard water krijgt als je eens wat meer water dan gemiddeld verbruikt.

Zal het spoelmoment eigenlijk om 7:30u in de ochtend moeten plaatsvinden dan stelt hij dit uit tot in de nacht. Je krijgt tot die tijd toch zacht water doordat rekening is gehouden met "een dag reserve capaciteit". In dit geval wordt die reservecapaciteit optimaal benut.

Wanneer echter het spoelmoment om 21:00u moeten plaatsvinden dan wordt ook dan het spoelen uitgesteld tot in de nacht. Maar in dit geval wordt maar een heel klein deel van de reservecapaciteit benut. Wat niet benut wordt is dus verspilling. Dat vertaalt zich in onnodig zoutverbruik en spoelwaterverbruik. Want feitelijk had je in dit laatste geval nog haast een dag het water kunnen laten ontharden, maar vanwege praktische redenen laat je dit op een vast tijdstip plaatsvinden in de nacht.

Is dat nou erg, Kost dat veel geld? Nee, het kost heel weinig geld, water is heel goedkoop en zout kost ook niet veel geld. Maar het past niet goed bij de ecologische denkwijze. Het blijft verspilling.

Bacteriegroei

Water wat je krijgt geleverd van de waterleidingmaatschappij heeft, zij het zeer gering, een bepaalde hoeveelheid bacteriën per liter water. Dit aantal wordt sterk bewaakt dat dit niet boven de wettelijke normen komt. Als water stilstaat, krijgen de bacteriën de gelegenheid om zich te vermenigvuldigen. In een waterontharder bevindt zich gemiddeld zo'n tien liter water wat zich in de ionenwisselaar bevindt. Omdat het overgrote deel van de tijd geen water wordt afgenomen zal dus bacteriegroei ontstaan. Dat is echter zo gering dat dit niet schadelijk is voor de gezondheid. Tevens worden de meeste bacteriën, zodra weer wat water wordt afgenomen met het ontharde water meegenomen en wordt de bacterie groei sterk beperkt.

Toch kan op termijn van dagen ongewenste hoeveelheden bacteriën gaan groeien en die wil je liever kwijt. Het spoelen met het zoute water wat toch al om de paar dagen gebeurt is een adequaat middel hiertegen.

Realiseer dat waterontharders al meer dan honderd jaar bestaan en men hier veel ervaring mee heeft en de gevaren dus zeer aanvaardbaar zijn. Anders hadden overheden wel ingegrepen met strengere wettelijke eisen.

Waterontharder desinfectie met chloor

Sommige fabrikanten leveren op hun waterontharder een chloormodule. Meestal is dit in de vorm van een klein buisje met twee elektroden (draadjes) die opgenomen is in de zoutvat leiding. Als de waterontharder zout water opzuigt zal op de twee elektroden die in de zoutwaterleiding in contact komen met het zoute water een relatief lage spanning worden aangebracht. Op dat moment vindt elektrolyse plaats waarbij een klein beetje chloor ontstaat wat de onthardingscilinder instroomt. Dit chloor ontstaat doordat keukenzout / onthardingszout bestaat uit twee type atomen: het Natrium Atoom en het Chloor atoom. Tijdens elektrolyse worden deze twee gescheiden en zo komt er chloor vrij. De Amysoft waterontharders hebben tegenwoordig zo'n ontsmettingsmodule / chloormodule wat ook bekend staat als "chlorinator". Je begrijpt naar aanleiding van het voorgaande al wat het idee achter deze chloormodule is. Met het (kleine beetje) chloor wordt tijdens het regenereren eventuele bacterie kolonies gedood. In het overzicht van waterontharders met chloormodule ziet u welke modellen deze chloormodule hebben.

Kanaalvorming

Kanaalvorming is het fenomeen dat leidingwater wat in de ionenwisselaar stroomt niet gelijkmatig verdeeld wordt over de gehele inhoud van de ionenwisselaar. De ionenwisselaar bestaat uit hele kleine kunsthars korrels en deze kunnen door het water worden weggedrukt. Zo ontstaat dan een soort kanaaltje waar het water met minder weerstand naar beneden stroomt dan langs alle kunsthars korrels. In dit kanaal komt het water nauwelijks in aanraking met de kunsthars korrels die het kalk en magnesium uit het water kunnen opnemen. Het gevolg is dus gedeeltelijk onthard water.

De fabrikant kan met een speciale inlaat die het water zo breed mogelijk over de oppervlakte van de cilinder verspreidt deze kanaalvorming proberen te voorkomen. Maar helemaal voorkomen is niet mogelijk. Mocht het een keer voorkomen dan is het prettig te weten dat de eerste fase van het regenereren een "backwash" plaatsvindt. Hierbij wordt leidingwater in tegenovergestelde richting door de cilinder geperst en afgevoerd op het riool. Dit is niet alleen om eventueel vuil wat meegekomen is met het leidingwater weg te spoelen maar ook om het kunsthars bed "op te schudden" eventuele gevormde kanaaltjes te elimineren. Vanuit het gezichtspunt kanaalvorming wil je liefst dagelijks spoelen.

Resumé

Alles overziend is het dus een balans vinden tussen de verschillende voor- en nadelen van het vaker of minder vaak spoelen van de ionenwisselaar. Daarom bestaat er geen één antwoord wat het optimum is. Wij houden een regeneratie intervaltijd aan van zo'n zes a zeven dagen.


Offerte service

Wilt u een aantal op maat gesneden aanbiedingen ontvangen van waterontharders? Klik dan hier.


Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie

home­ >bezoekersvragen